داستان شریک بن عبدالله نخعی
بسم الله الرحمن الرحیم
12 اسفند سالروز ارتحال آیت الله حاج شیخ محمد رضا محقق تهرانی
از مراجع تقلید و مولف کتاب هفتاد جلدی حقائق الفقه فی شرایع الاسلام
***با قرائت فاتحه ***
داستان شریک بن عبدالله نخعی
شریک بن عبدالله نخعی از فقهای معروف قرن دوم هجری ، به علم و تقوا معروف بود . مهدی بن منصور خلیفه ی عباسی علاقه ی فراوان داشت که منصب قضاء را به او واگذار کند ، ولی شریک بن عبدالله ، برای آنکه خود را از دستگاه ظلم دور نگه دارد زیر این بار نمی رفت . نیز خلیفه علاقه مند بود که شریک را معلم خصوصی فرزندان خود قرار دهد تا به آنها علم حدیث بیاموزد . شریک این کار را نیز قبول نمی کرد و به همان زندگی آزاد و فقیرانه ای که داشت قانع بود .
روزی خلیفه او را طلبید و به او گفت : " باید امروز یکی از این سه کار را قبول کنی :
" یا عهده دار منصب قضاء بشوی .
یا کار تعلیم و تربیت فرزندان مرا قبول کنی .
یا اینکه همین امروز نهار با ما باشی و بر سر سفره ی ما بنشینی . "
شریک با خود فکری کرد و گفت : " حالا که اجبار و اضطرار است البته از این سه کار ، سومی بر من آسان تر است . " خلیفه ضمنا به مدیر مطبخ – آشپزباشی – دستور داد که امروز لذیذترین غذاها را برای شریک تهیه کن .
غذاهای رنگارنگ از مغز استخوان آمیخته به نبات و عسل تهیه کردند و سر سفره آوردند .
شریک که تا آن وقت هم چون غذایی نخورده و ندیده بود با اشتهای کامل خورد ، خوان سالاز آهسته بیخ گوش خلیفه گفت : بخدا قسم که دیگر این مرد روی رستگاری نخواهد دید . "
طولی نکشید که دیدند شریک هم عهده دار تعلیم فرزندان خلیفه شده و هم منصب " قضا " را قبول کرده و برایش از بیت المال مقرری نیز معین شد .
روزی متصدی پرداخت حقوق به او گفت : " تو که گندم به ما نفروخته ای که این قدر سماجت می کنی ؟ "
شریک گفت : " چیزی از گندم بهتر به شما فروخته ام من دین خود را فروخته ام "
آری چنانکه از این داستان فهمیدیم لقمه ی حرام خلیفه ی عباسی چنان در مرد با ایمانی مثل شریک بن عبدالله اثر کرد که بی درنگ دین خود را فروخت .
همان طور که در مطلب گذشته گفته شد اولین سئوالی که مطرح می شود در این دیدار بهتر است در این مورد باشد که مرد خانه از کجا و چگونه کسب روزی می کند ؟
و اما سئوال دیگر :
2- زن در مورد روزی مشارکت می کند یا نه ؟ مثلاً زن هم شاغل باشد یا نه؟
3- کجا و با چه کسانی باید زندگی کند؟ فرض کنید مرد می خواهد همسر آینده اش را به خانه ی پدری ببرد . یا زن می خواهد در شهر پدر و مادرش باشند و ...
4- تجمل پرستی را دوست دارد یا نه ؟
توضیحات در این مورد وجود دارد که به مطلب بعدی موکول می کنیم .